POLİKİSTİK OVER SENDROMU
Polikistik over sendromu üreme çağındaki kadınlarda çok sık görülen metabolik bir hastalıktır. Başlıca bulguları:
Yukardaki 3 kriterden en az ikisinin olması polikistik over sendromu tanısı koydurur. Ayrıca adet düzensizliği ve kıllanma artışının başka nedenlerle olmadığının kanıtlanması gerekmektedir. Gerekli araştırmaların yapılabilmesi için kadının adetin erken döneminde 1., veya 2., veya 3. gününde sabah erken saatte kan alınması gerekmektedir.
Polikisitk over sendromlu kadınlarda yumurtlamanın az olması veya olmaması nedeniyle kısırlık (infertilite) daha sık görülür. Bu nedenle 1 yıl düzenli cinsel ilişkiye rağmen gebe kalınamazsa mutlaka kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurmalı ve gerekli incelemelerden sonra doktor gözetiminde yumurtlamayı arttırıcı tedaviler başlanmalıdır. Yumurtlamayı arttırıcı tedaviler önce ağızdan hap (klomen, letrozol), sonrasında iğne (gonadotropinler), eğer gebelik oluşmazsa tüp bebek yönteminin uygulanması şeklinde sıralanır. Bu kısmen karmaşık tedavilere başlamadan önce eğer kadının kilolu ise kilo vermesi hem yumurtlamanın kendiliğinden olmasını sağlaması hem de başlanacak bu tedavilere yanıtı geliştirmesi açsından ilk basamak olmalıdır.
Polikistik over sendromlu kadınların, fazla miktarda kadınlık (östrojen) hormonuna maruz kaldıkları için, ilerleyen yaşlarda rahim kanseri geliştirme riskleri vardır. Dolayısıyla tanı konulduktan sonra rahmi koruyucu tedavi kullanmaları da gerekir. Polikistik over sendromlu kadınlar obezite, şeker hastalığı, kalp hastalığı, depresyon, yeme bozuklukları (çok yeme, vb), karaciğer yağlanması vb açısından da risk grubundadır. Bu nedenle tanı konulduktan sonra kadının kilo, boy, tansiyon, ölçümü yapılmalı, şeker yükleme testi, kan kolesterol ve yağ düzeyleri değerlendirilmelidir. Polikistik over sendromunun tedavisi hastanın şikayetine göre değişiklik gösterir. Adet düzensizliği için doğum kontrol ilaçları, kıllanma için kıllanmayı azaltıcı tedaviler, kısırlık varsa yumurtlamayı arttırıcı ilaçlar, rahim duvarını korumaya yönelik hormon tedavileri uygulanmaktadır. Eğer hasta kilolu ise başlıca tedavini yaşam şekli değişikliği ve kilo verme olduğu unutulmamalıdır. Kilo verme polikistik over sendromundaki pek çok bulgunun iyileşmesine (adet düzensizliği, kıllanma artışı vb) neden olur.